Kańsk, Rosja: O absurdalnej sprawie trzech anarchistycznych nastolatków uwięzionych m.in. za granie w minecrafta

Mimo że nie jest to tekst pasujący do “repertuaru” naszej strony, to ze względu na absurdalność tej sprawy i brak jakichkolwiek wieści na ten temat w anarchistycznych indymediach dostępnych w języku polskim, stwierdzixxśmy że tekst ten opublikujemy. – CzT

Czternastoletni minecraftowi-“terroryści” z Rosji

Kańsk to miasto liczące 90 000 mieszkańców, położone w Rosji, na Syberii. Najbliższym miastem z milionem mieszkańców jest Krasnojarsk, 250 kilometrów na zachód. Dwaj chłopcy, którzy dwa lata temu skończyli 15 lat, Nikita Uvarov i Denis Mikhaylenko, przebywali w więzieniu od lata 2020 roku, oskarżeni o planowanie zamachu terrorystycznego. Według zarzutów, planowali oni m.in. zbudować w Minecrafcie siedzibę rosyjskiej służby bezpieczeństwa FSB i wysadzić ją tam w powietrze. W czasach ZSRR FSB miało różne nazwy, ostatnia przed rozpadem Związku Radzieckiego to właśnie FSB.

Nikita i Denis zostali aresztowani po tym, jak rozpowszechniali plakaty i ulotki zawierające hasła krytykujące władze oraz wyrażające poparcie dla więźniów politycznych, takich jak oskarżeni w sprawie terroryzmu  osoby z podziemnej “Sieci” i matematyka Azata Miftakhova, aresztowanego w Moskwie. Jeden z plakatów został umieszczony na lokalnym budynku FSB w Kańsku. Denis i Nikita planowali również zorganizować w Kansku imprezę “Food Not Bombs”, podczas której mieli rozdawać żywność bezdomnym.

Nikita i Denis zostali aresztowani już w czerwcu 2020 roku, ale informacje o sprawie zaczęły się rozprzestrzeniać dopiero w listopadzie 2020 roku, kiedy to Novaya Gazeta i internetowa platforma medialna Baza opublikowały artykuły o sprawie.

Nikita i Denis znają się od przedszkola. W tym samym czasie aresztowano również Bogdana Andreeva. Uczył się on w równoległej klasie, a cała trójka przyjaźniła się ze sobą w czasach gimnazjalnych.

Cała trójka została oskarżona o “Szkolenie się w celu przeprowadzenia ataku terrorystycznego” oraz “Członkostwo i założenie organizacji terrorystycznej”. Oprócz grania w Minecrafta i rozklejania plakatów, cała trójka przygotowywała małe fajerwerki i dyskutowała o sposobach walki z obecnym reżimem w Rosji. Z tymi zarzutami dorośli spędziliby w więzieniu co najmniej 15 lat, do kary pozbawienia wolności. Ponieważ Denis, Nikita i Bogdan są niepełnoletni, maksymalny wyrok to 10 lat więzienia.

Śledczy taktycznie kłamali i manipulowali Denisem i Bogdanem, aby skłonić ich do przyznania się do przygotowywania zamachu terrorystycznego, np. obiecując, że nie zostaną oskarżeni o zamach terrorystyczny, jeśli przyznają się do zarzutów. Obietnica ta została oczywiście złamana. Nikita nie przyznał się do niczego i też nie oskarżył Denisa i Bogdana. Nikita uważa, że główna odpowiedzialność spoczywa na śledczych, którzy zmanipulowali Denisa i Bogdana do złożenia zeznań przeciwko niemu.

W Rosji dolną granicą odpowiedzialności karnej jest 14 rok życia. W regionie Krasnojarskim FSB aresztowała wielu innych 14-latków w roku następującym wkrótce po ich urodzinach. Często śledzono ich przez wiele miesięcy, zanim trafili do więzienia. W dwóch takich przypadkach dzieci rozmawiały o strzelaninach w szkołach średnich. Sprawa z Kańska różni się od przypadków dotyczących planowania strzelanin w szkołach, ponieważ jest ona związana z aktywizmem politycznym.

Nastoletni anarchiści z Kańska skazani 10 lutego

Matka Nikity uważa, że aresztowanie jej syna wynika również z postawy jego nauczycielki. W październiku 2019 roku matka Nikity została zaproszona do szkoły na rozmowę, gdzie powiedziano jej, że Nikita interesuje się anarchizmem i ogląda serial telewizyjny o anarchiście Kozaku Nestorze Makhno. Nauczycielka wspomniała, że “być może przygotowują atak terrorystyczny” i “musimy mieć to pod kontrolą”. Nikita wówczas po prostu śmiał się z tej dyskusji.

Na prośbę prokuratora, nauczycielka Nikity, Sofia Polychuk napisała negatywne osobiste oświadczenie o charakterze Nikity, które zostało wykorzystane jako podstawa do jego aresztu. Pracownik socjalny szkoły miał napisać pozytywną charakterystykę Nikity, ale dyrektor zabronił mu tego. W decyzji aresztowania przytoczono, że “według dyrektora szkoły, Nikita uważa szkołę za wrogie środowisko, nie reaguje odpowiednio na polecenia nauczycieli, nie rozwija wzajemnego zrozumienia, odmawia przestrzegania norm i zasad społecznych.” Według adwokata Nikity, pracownicy szkoły mogły być kluczowymi świadkami po stronie oskarżenia w wówczas nadchodzącym procesie sądowym.

Według matki Nikity, konflikty w szkole zaczęły się mniej więcej rok przed aresztowaniem. Nauczyciele nie mogli pogodzić się z tym, że ósmoklasiści mogą mieć własne zdanie. Na przykład, raz nauczyciel angielskiego zapytał klasę, jaki jest najwyższy budynek na świecie, Nikita odpowiedział, że jest to Burj Khalifa w Dubaju (co jest poprawną odpowiedzią). Nauczyciel nie zaakceptował tej odpowiedzi, Nikita próbował udowodnić swoją rację, ale nauczyciel po prostu go uciszył.

Aresztowanie opozycjonisty Aleksieja Nawalnego przyniosło wiele uwagi za granicą, ale w Rosji są setki więźniów politycznych i są oni coraz młodsi. Mniej znani więźniowie polityczni również potrzebują wsparcia, a obecnie organizowana jest kampania wsparcia dla minecraftowych więźniów z Kańska.

Wyrok w sprawie nastolatków z Kańska zapadł w czwartek, 10 lutego 2022 r. o godz. 15.00 czasu krasnojarskiego (11.00 czasu moskiewskiego, 8.00 GMT). Trzech anarchistów z regionu Krasnojarska zostało oskarżonych o ” szkolenie się terroryzmu” i przechowywanie materiałów wybuchowych. Nikita Uvarov, Denis Mikhayuulenko i Bogdan Andreev zostali aresztowani latem 2020 roku za rozpowszechnianie ulotek krytykujących państwo oraz za wspieranie więźniów politycznych. W tym czasie mieli po 14 lat.

W listopadzie 2020 roku, po “skomplikowanej ekspertyzie psycholingwistycznej”, trzem nastolatkom postawiono dodatkowy zarzut ” tworzenia organizacji terrorystycznej i przynależności do niej”, ale w zeszłym marcu zarzuty te zostały wycofane.

Dowodem na “działania terrorystyczne” tych trzech osób miała być krytyka FSB w dyskusjach na portalu społecznościowym VK i komunikatorze Telegram, robienie petard, zabawy z ogniem w opuszczonych budynkach, rozrzucanie ulotek politycznych, a także propozycja wysadzenia budynku FSB w grze komputerowej Minecraft.

Nikita i Denis spędzili ponad pół roku w areszcie śledczym, ale dzięki szerokiej kampanii i pracy zespołu obrony zostali zwolnieni.

Proces sądowy rozpoczął się 4 sierpnia 2021 roku, a sprawę rozpatruje objazdowy wschodni sąd wojskowy. Proces jest zamknięty, a na posiedzenie sądu wpuszczani są tylko oskarżeni, adwokaci i przedstawiciele prawni nastolatków. Matce jednego z oskarżonych, Denisa Mikhaylenko, odmówiono przyznania statusu przedstawiciela prawnego, ponieważ twierdzono, że jej syn korzystał z komputera w areszcie domowym. Z powodu tego “wykroczenia” Denis został odesłany na kilka miesięcy do więzienia, a jego interesy w sądzie reprezentował urzędnik państwowej służby ochrony dzieci.

Po sierpniu sesje sądowe odbywały się w listopadzie 2021 roku oraz w lutym 2022 roku.

4 lutego prokuratura zażądała następujących wyroków dla oskarżonych:

  • Dla Nikity Uvarova – 9 lat więzienia i grzywna w wysokości 50 000 rubli.
  • Dla Denisa Mikhaylenko – 6 lat i 5 miesięcy pozbawienia wolności oraz grzywna w wysokości 50 000 rubli.
  • Dla Bogdana Andreeva – 6 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności oraz grzywna w wysokości 50 000 rubli.


(Wolność dla kańskich nastolatków)

Rosyjski sąd skazuje 16-latka na pięć lat więzienia m.in. za próbę wysadzenia wirtualnego budynku FSB w grze wideo

W czwartek, 10 lutego, rosyjski sąd wydał wyroki za terroryzm dla trzech nastolatków z syberyjskiego miasta Kańsk. Chłopcy zostali zatrzymani latem 2020 roku za rozwieszenie ulotek z hasłami politycznymi na budynku miejscowej FSB. Po przeszukaniu ich telefonów i odkryciu “spisku” mającego na celu wysadzenie wirtualnego renderu budynku FSB w grze wideo Minecraft, śledczy postawili nastolatkom zarzuty wytwarzania materiałów wybuchowych i szkolenia w celu udziału w działalności terrorystycznej. W czwartek sąd wojskowy w Kraju Krasnojarskim skazał jednego z oskarżonych, 16-letniego Nikitę Uvarova, na pięć lat więzienia. Dwaj pozostali oskarżeni w tej sprawie otrzymali wyroki w zawieszeniu. Nastolatkowie byli sądzeni pod zarzutem wytwarzania materiałów wybuchowych i szkolenia do udziału w działalności terrorystycznej.

Nikita Uvarov, którego śledczy uznali za przywódcę grupy, otrzymał wyrok pięciu lat więzienia i 30 000 rubli (na dzisiejsze: 1575 zł) grzywny, poinformował szef grupy obrony praw człowieka “Agora” Paweł Chikow. Dwaj pozostali oskarżeni w tej sprawie, Denis Michajlenko i Bogdan Andrejew, otrzymali wyroki trzech i czterech lat w zawieszeniu, jak oświadczył adwokat Władimir Wasin w “Novaya Gazeta”.

Jednak, jak zauważa OVD-Info, nastolatkom nie postawiono bezpośrednich zarzutów o planowanie eksplozji w Minecrafcie. Zamiast tego śledczy przedstawili ich korespondencję – w tym wiadomości o grze – jako dowód na to, że szkolili się w celu przeprowadzenia działań terrorystycznych.

W czerwcu 2021 roku dyrektor FSB Aleksander Bortnikow twierdził, że terroryści wykorzystują czaty gier komputerowych multiplayer do rekrutacji młodych ludzi i wciągania ich w “scenariusze rozgrywki polegające na przeprowadzaniu ataków terrorystycznych”.

Chociaż Uvarov nie przyznał się do winy, dwaj pozostali oskarżeni w tej sprawie początkowo przyznali się do winy, przez co go obciążyli. Później jednak wycofali swoje zeznania. W czwartek matka Uvarova, Anna, powiedziała OVD-Info, że “główną rolę w sprawie odegrały zeznania uzyskane podczas zatrzymania, nic innego nie zostało udowodnione”.

Po aresztowaniu Uvarov spędził 11 miesięcy w areszcie tymczasowym. Po zwolnieniu w maju 2021 r. był w stanie uczęszczać do szkoły i ukończyć rok. Bogdan Andrejew i Denis Michajłenko początkowo zostali umieszczeni w areszcie domowym do czasu procesu, ale Michajłenko spędził w areszcie prawie 10 miesięcy po tym, jak funkcjonariusze Federalnej Służby Więziennej oskarżyli go o naruszenie warunków aresztu domowego poprzez korzystanie z Internetu. W sierpniu 2021 roku wobec Andrejewa i Michajlenki zastosowano łagodniejsze środki przymusu (“zakaz wykonywania określonych czynności”). Andrejewowi zezwolono na uczęszczanie do szkoły i korzystanie z Internetu; Michaiłenko pozostał z zakazem dostępu do Internetu.

Podczas czwartkowej mowy końcowej w sądzie Nikita Uvarov powiedział, że jeśli otrzyma karę więzienia, będzie ją odbywał “z czystym sumieniem i z godnością”.

“Będę spokojny, bo nigdy nie uczyłem moich przyjaciół złych rzeczy, nie byłem ich przywódcą, byliśmy równi i po prostu byliśmy przyjaciółmi. Nikogo nie obwiniałem” – powiedział Uvarov przed sądem. “Nie zamierzałem nikogo wysadzić w powietrze, nie jestem terrorystą. […] Chciałbym po prostu skończyć studia, zdobyć wykształcenie i wyjechać gdzieś daleko stąd”.


Materiały wzięte z Avtonom